EEN KUNSTGEBIT OP MAAT

Eten, lachen en spreken doen we met ons gebit. Sommige mensen dragen een kunstgebit, dus is het belangrijk dat dit van de allerbeste kwaliteit is. Daar is de tandprotheticus voor opgeleid. Deze zorgverlener is in ons land dé specialist voor de combinatie van een kunstgebit aanmeten en een kunstgebit maken.

“Ik vind het een eer als een patiënt mij zijn of haar vertrouwen geeft.” Dat zegt Tessa van Pinxteren. Zij is tandprotheticus in Den Bosch. Tessa legt uit: “Het is bepaald geen kleinigheid om te besluiten dat je nieuwe tanden en kiezen wilt hebben. Je gebit is zó belangrijk, zowel voor je uiterlijk als voor hoe goed en makkelijk je kunt kauwen. Daarom stemt het me trots als iemand geloof heeft in mijn kennis en kunde en me vraagt zijn of haar kunstgebit te maken.”

AANMETEN, PASSEN EN PLAATSEN

Ons land telt bijna 450 praktiserende tandprothetici. De tandprotheticus is een wettelijk erkende opleiding en beroepsgroep. Deze zorgverlener mag net als de tandarts kunstgebitten aanmeten, maken, passen en plaatsen bij mensen zonder tanden en kiezen. Anders dan de tandarts, die ook andere specialismen heeft, richt de tandprotheticus zich uitsluitend op kunstgebitten.

VOORDEEL

Rick Veringmeier is tandprotheticus in Schiedam. Hij vertelt over zijn vak: “Voor patiënten is het een voordeel dat wij twee vaardigheden combineren. Stel, iemand heeft geen natuurlijke tanden en kiezen en wil een (nieuw) kunstgebit. Eerst ga ik dan het gebit aanmeten. Mede dankzij een afdruklepeltje in de mond van de patiënt kan ik inschatten hoe de kaken eruitzien. Steeds meer tandprothetici doen dit trouwens digitaal; zij maken een scan van de mond. Welke route je ook hebt gevolgd: daarna komt de tweede vaardigheid van de tandprotheticus om de hoek kijken. Op basis van metingen wordt een kunstgebit gemaakt. Eerst een gebitsmodel, dat de patiënt past bij de volgende afspraak. De patiënt vertelt hoe het gebit zit en geeft zijn mening over hoe het staat. Hierna kan ik aanpassingen doorvoeren en het definitieve gebit maken.”

SNEL EN ADEQUAAT

Rick vervolgt: “Omdat de tandprotheticus het gebit aanmeet én maakt, kan snel en adequaat worden gehandeld. Eventuele gewenste aanpassingen kunnen we meteen doorvoeren. We hoeven bijvoorbeeld niet een kunstgebit naar een andere partij te sturen voor een reparatie. Nee, wij repareren zélf. Klaar terwijl u wacht, als het mogelijk is.”

Tessa: “Aan de ene kant zijn wij handig en creatief met materialen. Aan de andere kant hebben we direct contact met de patiënt. De tandprotheticus brengt de wensen en verwachtingen van de patiënt in kaart. Aan de hand daarvan nemen we de mogelijkheden en onmogelijkheden met de patiënt door en werken we toe naar het gewenste kunstgebit.”

KLEUR EN STAND

Soms vraagt iemand of hij of zij een kunstgebit kan krijgen dat lijkt op het eigen gebit van vroeger. “Dan verzoek ik de patiënt een foto uit die tijd mee te nemen”, vertelt Tessa. “Daarop is bijvoorbeeld te zien dat iemand vroeger een spleetje tussen de voortanden had. Daar kan ik ook voor zorgen in het nieuwe gebit. Je zou kunnen zeggen: met een spleetje heeft iemand geen perfect gebit. Maar het gaat er juist om een gebit te maken dat past bij iemands gezicht en waar de ander zich gelukkig mee voelt.” Met een lach: “Soms streven we dus naar een perfect imperfect gebit. Bijvoorbeeld niet al te witte tanden. We kunnen alle kanten op. Zo laat de patiënt weten welke kleur de tanden zouden moeten hebben en wat de gewenste stand is.”

IMPLANTATEN

Ongeveer drie op de vier mensen in de praktijk van de tandprotheticus hebben een volledig kunstgebit. Bij de anderen is sprake van een gedeeltelijke prothese, bijvoorbeeld een kunsttand/plaatje. Rick vertelt over het volledige kunstgebit: “Er zijn twee types. Het gaat om het gebruikelijke kunstgebit en het kunstgebit op implantaten. Bij sommige mensen is de onderkaak dusdanig geslonken, dat een normaal kunstgebit onvoldoende houvast heeft. Dan streven we naar een kunstgebit op implantaten. Een tandarts-implantoloog plaatst dan twee schroefjes, meestal in de onderkaak. De tandprotheticus maakt een gebit dat op de schroefjes wordt geplaatst. Je kunt je gebit hierop klikken. En je klikt het er vanaf wanneer je gaat slapen.”

SAMENWERKEN

De tandarts-implantoloog is niet de enige mondzorgverlener met wie de tandprotheticus samenwerkt. Tessa: “Wij kijken in de mond en zien daarbij de gehele mond. Soms komen we iets tegen waarvoor de kennis van een andere zorgverlener nodig is. We vermoeden bijvoorbeeld dat er een gezwel is. Misschien is het nodig dat een kaakchirurg het weefsel bekijkt. Ook de tandprotheticus en tandarts weten elkaar goed te vinden. Dat is bijvoorbeeld belangrijk als een patiënt zowel eigen tanden en kiezen als een gedeeltelijk kunstgebit heeft. Dan stemmen we de zorg op elkaar af.”

Ongeveer 475 gediplomeerde tandprothetici zijn aangesloten bij een beroepsvereniging: de Organisatie van Nederlandse Tandprothetici (ONT). Die heeft een nuttige website voor patiënten en eventueel hun naasten:
www.kunstgebit.nl.